Pil yapalım

Bu deneyde çok basit ve tehlikesiz sadece tuz ve
su çözeltisi kullanarak çalışan piller yapacaksınız.
Birçok kitapta hatta Milli Eğitim Bakanlığı yayınlarında
dahi bu pilin yapılışı hatalı anlatılmaktadır.

Hatalı bilgiler deneyi yapan çocuklarda hayal kırıklığı oluşturmakta
ve istenilen öğrenme neticesi elde edilememektedir.

Bu set ile yapılan pilde görsel olarak LED (ışık yayan diyot) yakılmakta
ve yeterli bir süre bu akım sağlanmaktadır.
Işık yandığında çocuğun yüzündeki ifade gerçekten görülmeye değer.
Başarı sağlayan çocuklarda kendine güven sağlanmakta
ve öğrenme hızlı bir şekilde artmaktadır.

Deneyi yapmak için her bir bardağa 10gr kadar (1 tatlı kaşığı tepeleme)
tuz koyup iyice eritin.
İçine bakır ve çinko elektrotları şekilde görüldüğü gibi tuzlu suya daldırdığımızda pilimiz bitmiş sayılır. Bağlantıları yapmak için en kolay yol krokodil kablolar kullanmak. LED ışığını görmek aydınlık ortamda zor olabilir ortamı biraz karartmak sınıf ortamında daha iyi olur. Bu arada Elektrotların birbirine dokunup kısa devre etmesin. Aksi halde yeterli voltaj üretip ışık elde edemezsiniz.

Pilimiz suyun içindeki oksijen azalınca zayıf akım verecek ve LED sönükleşir. Suyu karıştırmak bir pipetle suyu fokurdatmak oksijen saylayacağı için ışık canlanacaktır.

Bir damlalıkla ecza dolabımızdan veya eczaneden bulacağımız oksijenli suyu büyüklerimizin yardımı ve gözetimi ile bu çözeltilere damlatırsak LED'in oldukça canlı yanmaya başladığını gözleyeceksiniz.

Deneyi sizde çevrenizden malzemeleri bularak yapabilirsiniz.
İhtiyacınız olan tuzlu su, 3er adet çinko ve bakır elektrot, eski bir cihazdan
sökebileceğiniz kırmızı LED işinizi görecektir. Yakında anlatımını daha detaylı
ve resimli olarak sitemizde göstereceğiz. Çinko ve bakır parçaları çatı dere tamiri yapan
dükkanlardan bulabilirsiniz.

Çalışır durumdaki pillere bağlanmış bir
LED in ışık verir haldeki resmi.
Bu şekilde hazırlanmış piller birkaç
mili Amper akım verebilir.

Yukarıdaki resmin daha yukarıdan çekilmiş fotosu.
Hava pilleri günümüzde halen askeri alanda ve tıbbi
alanda kullanılmaktadır. Ağırlık ve performans oranı
en yüksek olan çinko hava pilleri, güncelliğini halen
koruyan bir pil çeşidi.
Işık azaldığında tuzlu suyu karıştırdığımızda ışık
şiddetinin arttığını görebiliriz. Karıştırdığımızda
tuzlu su içindeki oksijen reaksiyonunu arttırmış oluruz.

Tuzlu suyun içine oksijenli su damlattığınızda akımın çok
daha fazla arttığını görebilirsiniz.

Kapağa açılmış yarıklar elektrotların düzgün durması için çok işe yarar.

Led ışık yayan diyot uzun ucu artı uca
yani bakır elektroda bağlanacak.

Yukarıda sadece Tuzlu su kullanılmış ve 1.29 mili amper akım geçiyor.
Burada Elektrotların birbirine yakınlığının etkisini denemek için
farklı bir şekilde bağlanmış fakat sizi yanıltmasın yine çinko ve bakır elektrotlar
birbirine değmeyecek şekilde tuzlu suya batırılmış.

Bu resimde ise bardaklara Oksijenli su damlatılmış ve akım 5,43 mili ampere çıkmış
ışık şiddeti de yükselmiş.

Burada Patatesten yapılan pilleri görüyorsunuz.
Gördüğünüz gibi oldukça düşük bir akım veriyor 0,29 mili amper ve çok az ışık veriyor.

Burada ise limonlarla yapılmış pili görüyoruz. Gördüğünüz gibi akım çok zayıf.
Bazı okul kitaplarında limonlara cep feneri ampulü bağlanarak deney yapılması anlatılıyor.
Bu tamamen yanlıştır. Limon pilinden elde edilen akım çok düşük olduğundan
cep feneri ampulünü yakamaz. En azından görülebilir ışık için 100mili ampere ihtiyacımız olur.
Buda yukarıdaki limon pillerinden 1000 adet daha yaparsak ancak cep feneri
ampulünü şöyle böyle ışıldatabiliriz demektir.
Maalesef deney yapmadan kitap yazanlar sık sık böyle hatalara düşüyorlar.

Akımı arttırmak için bir limon daha ilave ettik ve ışık biraz daha arttı.
Pil yapmak için bu kadar limon harcamak istemiyorsanız limon tuzu ile de
bu deneyi yapabilirsiniz. Her bardağa bir çay kaşığı limon tuzu koyup eritirseniz yeterli olur.

Yukarıda limon tuzu (Sitrik Asit) ile yapılmış deneyi görüyoruz. Limonda olduğu gibi
Akım çok zayıf ve ışık az.

Deney Setinde Olması Düşünülen (Planlanan) Malzemeler:
   1 Adet LED.
   3 Adet Çinko Prob 1,5cm X 13cm.
   3 Adet Bakır Prob 1,5cm X 13cm.
   4 Adet uçlarında timsah ağızlı kıskaç olan kablo.
   3 adet kapaklı pil için plastik kap
   Poşette Tuz
   Poşette Limon tuzu
   Oksijenli Su
   Detaylı Açıklamalı öğretici broşür.

LED : Light Emiting Diode. Işık yayan diyot. Bir ampul gibi ışık verir fakat özellikleri farklıdır.
         Akımı bir yönde geçirir çok düşük akımlarda çalışabilir, çalışması için minimum voltaja
         ihtiyaç vardır yani tek pil çalıştırmaya   yetmez. Kırmızı LED 1.63 Voltta ışımaya başlayıp
         çektiği akıma göre üzerindeki voltaj 2 V üzerine çıkabilir.
         Genelde küçük LED ler max 20 mili amper (mA) akımda çalışırlar.
          Dayanma akımının üzerinde akım geçerse hemen bozulurlar.

LED ler 1 mA akımda görünebilirler. 6 ila 8 mA de okulda dershane içinde rahatlıkla görünür ışık verirler.